|
Od momentu formowania się historii naturalnej zmienia się sens historii: chodzi o dominację spojrzenia, przewagę obserwacji, służebnej temu, by opisać rzeczy w neutralnych słowach. Dokumentami w tym trybie wiedzy nie są archiwa czy przekazy innych, powtarzanie dawnych legend, historii (co było zadaniem historyka aż do połowy XVII wieku). Dokumentami staje się przestrzeń (zielnik, ogród, gabinet historii naturalnej, zastępują renesansowy spektakl, festyn, widowisko oplecione wokół paroksyzmów osobliwości). To uprzywilejowanie wzroku jak wskazywał Foucault nie oznacza, że niegdyś patrzało mniej uważnie. Eliminuje się pewne cechy samej widzialności, obserwacja jest użyteczna poznawczo, jeżeli operuje obiektami „przefiltrowanymi”. Filtr ten wyznacza zakres możliwości widzialnego, a jest nim kształt, linia, powierzchnia, wypukłość, nie wchodzi weń kolor a nade wszystko nie wchodzą inne zmysły. „Obserwować – to zatem zadowalać się widzeniem. Widzieć systematycznie niewiele rzeczy”. Metoda i system obserwacji pozwalają zaistnieć strukturze, a dzięki strukturze wyznaczonej przez filtrację widzialnego, reprezentacja (chaotyczna) jest możliwa do wypowiedzenia w języku, staje się językowi przysposobiona.  |
